SIRIS.nl

Museum Klok & Peel oogst veel lof bij opening De Peel aan Zee

Op donderdag 24 mei werd in Museum Klok & Peel in Asten de nieuwe vaste expositie ‘De Peel aan Zee’ geopend.

In een viertal tijdzones (holoceen, pleistoceen, plioceen en mioceen) is te zien hoe de Peel zich ontwikkeld heeft bij veranderende omstandigheden in klimaat en cultuur.

'Ik maak graag een diepe buiging voor het bestuur, de medewerkers en alle vrijwilligers van dit prachtige museum. Jullie hebben de Museumprijs 2014, de achtereenvolgende ANWB-onderscheidingen Leukste Uitje van Noord-Brabant én het Certificate of Excellence 2017 van Trip Advisor terecht verdiend. Jullie horen thuis in de eregalerij beste musea van Nederland. Asten, Brabant én Nederland mogen trots zijn op Klok & Peel." Adriana Esmeijer, directeur van het Prins Bernhard Cultuur Fonds, kwam superlatieven tekort om haar enthousiasme voor het Astense museum in woorden te vangen. Zij mocht samen met burgemeester Hubert Vos en mevrouw J. van den Brink-Roosen uit Deurne de nieuwe natuurhistorische afdeling De Peel aan Zee openen.

Het drietal deed dat met een druk op de befaamde rode knop, waarmee een indrukwekkende animatie tot leven werd gewekt van het leven in de oerzee die in het mioceen - 10 miljoen jaar geleden - tot voorbij de Peel reikte. In die animatie zwemmen haaien, dolfijnen en een enorme vinvis rond. Maar er is nog veel meer. De nieuwe expositie wordt gedragen door fossielen en/of levensgrote reconstructies van iconische dieren uit verschillende tijdvakken: onder andere een oerrund, een edelhert, een grottenbeer, een mammoet en een mastodont die uit een prehistorisch Peelmoeras kruipt. Volop beleving dus in de nieuwe museumafdeling.

Naar goed Klok & Peel-gebruik werd de openingshandeling voorafgegaan door een bijeenkomst in de Oranjerie, waar diverse sprekers het woord voerden. Bestuurslid en beiaardier Luc Rombouts heette er de genodigden muzikaal welkom met een vertolking op Bronzen Piano van 'Kom nim me mee naor de Peel' van wijlen Toos Manders op een compositie van Yves Duteil. 

Op uitnodiging van gastvrouw-conservator Jessie Burgmans vertelde Harry van der Loo, voorzitter Museum Klok & Peel, in zijn welkomswoord over de voorgeschiedenis die de nieuwe 'paleo-afdeling' mogelijk heeft gemaakt. Hij memoreerde niet alleen de Museumprijs 2014 - goed voor de basisbudget van een ton - maar ook de aanvullende doelsubsidies van provincie Noord-Brabant en de gemeente Asten en de bijdragen van sponsors en vrienden, waarmee een totale investering van 2,5 ton kon worden gerealiseerd.

Voor dat geld heeft Klok & Peel niet alleen een zinderende nieuwe permanente  expositie, maar ook een op en top groene museumafdeling, waar alleen nog energie wordt gebruikt die door het museum zelf wordt opgewekt. Van der Loo liet niet na te memoreren dat elke andere organisatie voor de geboden kwaliteit minstens het dubbele investeringsbedrag nodig zou hebben gehad.

De nieuwe tentoonstelling vormt een mooie afsluiting van het grootschalige vernieuwingsprogramma dat Museum Klok & Peel in 2007 inzette. Maar om het museum, dat volgend jaar vijftig jaar bestaat, toekomstbestendig te houden blijft een voortdurend met-de-tijd-meebewegen noodzakelijk. Volgens Van der Loo is er nu een goede basis voor verdere verduurzaming. Ook zijn er altijd kleinere vervangingsinvesteringen nodig. 'Losse eindjes' die nog bij de tijd gebracht moeten worden, of tijdelijke exposities die gefinancierd moeten worden. Van der Loo hoopt daarvoor in de toekomst medewerking te  krijgen op regionaal of provinciaal niveau, opdat de gemeente Asten er niet alleen voor staat en het museum - de woorden zijn van wijlen gedeputeerde Joep Baartmans - 'eindelijk krijgt waar het recht op heeft'.

Jelle Reumer, oud-directeur van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam en momenteel hoogleraar paleontologie in Utrecht, gaf onder de titel 'Pootje baden in het plioceen' een gastcollege over de biodiversiteit in de oertijd, toen de kust van de voorhistorische Noordzee nog op de lijn Antwerpen, Goch, Noord-Duitsland lag, en de flora en fauna getuige de fossiele vondsten nog ongelooflijk veel soorten planten en dieren omvatten.

'Allemaal niet geloven', hield historicus Gerard Rooijakkers als volgende spreker de genodigden voor, 'dat is maar wetenschappelijke nieuwlichterij'. Om er vervolgens schertsend op te wijzen dat de wereld toch echt in zeven dagen geschapen is, althans volgens de 15e eeuwse Augustijner monnik Nicolaas Clopper jr (1432-1478) in diens in Eindhoven geschreven Florarium Temporum (1472). Uiteindelijk ging het in Rooijakkers' lezing 'Ark van Noach; Deep Time & Big History' over de begrippen 'tijd' en 'erfgoed'.  Tegenover de fossiele botten en tanden die het vroegere leven op aarde ons heeft nagelaten, plaatste hij de moderne Ark van Noach - de wereldzadenbank op Spitsbergen. Maar ook het radioactief afval dat wij, 21e eeuwers, de aarde nalaten en waarvan wij de afbraak niet meer meemaken, omdat wij dan als soort al lang niet meer bestaan. 

Bioloog en onderzoeker Noud Peters mocht vertellen hoe Museum Klok & Peel aan zijn rijke verzameling fossiele vondsten komt, die tot 10 miljoen jaar teruggaan in de tijd.  De fossielen zijn allemaal afkomstig uit de zandwinning  op de Peelhorst bij Hoogdonk (Liessel), waar ze al decennialang onder aanmoediging van de familie Van den Brink (eigenaar kalkzandsteenfabriek) naar de oppervlakte worden gezogen en worden verzameld door Peters zelf en zijn collega Theo Lammers. Peters vindt het nog altijd een sensatie als hij stukjes verleden kan beroeren uit een tijd waarin de mens nog lang niet bestond.

Omdat het wetenschappelijk werk van de onderzoekers/verzamelaars  eind vorige eeuw in het Astense museum kon worden gepresenteerd, ontstond daar een vruchtbare samenwerking die al eerder een afdeling paleontologie opleverde en nu de eigentijdse museumafdeling De Peel aan Zee.  

Noud Peters mocht ook een rijk geïllustreerd en fraai vormgegeven tentoonstellingsboek presenteren, dat vanwege zijn laagdrempeligheid een hoge educatieve waarde mag worden toegedicht. De eerste exemplaren gingen naar eregasten van de dag, de dames Van den Brink en Esmeijer en de heer Vos.

Adriana Esmeijer deed in haar inspirerende toespraak de 'impact van de BankGiroLoterij Museumprijs' nog eens goed uit de doeken en sprak haar grote waardering uit over de wijze waarop Museum Klok & Peel daarmee was omgesprongen.

De slottoespraak was voor Jos Bronneberg, voorzitter commissie Museale Projecten en bestuurslid Klok & Peel. Hij vertelde dat 'De Peel aan Zee' een uitdagend project was geweest en bedankte alle bedrijven en mensen die verantwoordelijk zijn voor het welslagen daarvan. Namen: architect Jan Rooze; aannemer Hans Geven; elektrisch installatiebedrijf Electro Speciaal Sprengers; beveiliger Liho Nuenen; ontwerper Mark van den Eijnden; vitrinebouw Bruns Bergeijk; printbedrijf TVE St. Oedenrode; belichtingsadviseur DPL; glasleverancier TGM. Verder de expositiebouwers Remy Bakker, Leo Stolzenbach, Paul de Greef, P&P Projects en de co-producenten Faber Audiovisuals en Univate; de biologen Noud Peters en Theo lammers; de adviseurs Theo de Jong en Leo Wijlaars. Tenslotte stak hij alle betrokken vrijwilligers van het museum een pluim op de hoed, met name de interieurploeg Wim Feijen, Harrie van den Eerenbeemt, Peter Swinkels, Willy Sauvee en Jan Buijtendijk.