SIRIS.nl

Gemeente handelde niet altijd zorgvuldig

Op donderdag 11 mei werd in het gemeentehuis in Someren het rapport van de rekenkamerfunctie van de gemeente Someren inzake de bestuurlijke voorgeschiedenis van de bandenbrand bij Van den Hoogen Recycling in Someren-Heide openbaar gemaakt.

Oberon Nauta van onderzoeksbureau DSP Groep en Joke Laurens Jansse, griffier van de gemeente Someren, gaven er tekst en uitleg.

Het onderzoek had tot doel op basis van het feitenrelaas duidelijk te maken in hoeverre de door de gemeente genomen besluiten rechtmatig en zorgvuldig genomen zijn en of bij het uitgeoefende toezicht de beginselplicht tot handhaving afdoende in acht is genomen. Op basis van de beoordeling van het feitenrelaas komt de onderzoekscommissie tot het oordeel dat de vergunningen rechtmatig verleend zijn, maar dat de gemeente niet altijd zorgvuldig heeft gehandeld.

In de eerste periode van 2004 tot 2007 was de provincie bevoegd gezag en verantwoordelijk voor de vergunningverlening en handhaving. Sinds 2007 is de gemeente Someren bevoegd gezag. In deze periode vinden er belangrijke wijzigingen plaats in de milieuwetgeving die hebben geleid tot onduidelijkheid over wat nu juridisch wel of niet is toegestaan op en bij het bedrijf en welke voorschriften de gemeente aan het bedrijf kon opleggen.

Daarnaast nemen de klachten van omwonenden toe na 2009. De politiek wordt aanvankelijk niet expliciet geïnformeerd over deze klachten. Pas in 2010 krijgt het college van B & W voor het eerst - via een dorpsoverleg in Someren-Heide - te horen over de situatie bij Van den Hoogen Recycling. In de daarop volgende jaren neemt het aantal klachten gestaag toe en wordt vanuit de buurt ook rechtstreeks contact gezocht met de verantwoordelijke bestuurders. Binnen het Team Toezicht en Handhaving geconstateerd dat de onderneming is wegbestemd in het bestemmingsplan. Naar aanleiding daarvan wordt door het gemeentebestuur besloten een onderzoek te starten naar de kosten van uitkoop of verplaatsing van het bedrijf. Nog voordat dat onderzoek is gestart, breekt in de nacht van 5 op 6 november 2016 brand uit bij het recyclingbedrijf.

Het huidige en voorgaande bestemmingsplan voor Someren-Heide is onduidelijk over welke milieucategorie van toepassing is op Van den Hoogen Recycling. Dit is bepalend of het bedrijf al dan niet vergund kon worden. Deze onduidelijkheid werkt door op verschillende fronten. Zo had de gemeente in 2014 mogelijk strijdigheid met het bestemmingsplan als argument kunnen aanvoeren richting de provincie om een vergunning te weigeren, Of had, veel eerder dan nu gebeurd is, serieus gekeken kunnen worden naar verplaatsing of uitkoop van het bandenbedrijf.

Het onderzoek concludeeert dat vanuit het ambtelijk apparaat er een gebrek aan afstemming is geweest tussen afdelingen.

De onderzoekscommissie komt met een aantal aanbevelingen:

- Bij de actualisatie van de bestemmingsplannen dient men zorgvuldig te kijken naar de aanwezige bedrijven in het gebied waarop het te actualiseren bestemmingsplan betrekking heeft. Dat betekent voor Someren-Heide dat de bedrijfsactiviteiten meer moeten worden toegespitst op de bestaande bedrijven en op de, in dat gebied, gewenste bedrijven.
- De onderzoekscommissie adviseert de gemeente Someren de afstemming tussen de afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling en Team Toezicht en Handhaving te verbeteren. In het kader van de actualisatie van het bestemmingsplan ligt het in de rede dat Team Toezicht en Handhaving input levert over de juiste omschrijving van het type bedrijf. Maar ook dat het team signaleert wanneer er sprake is van een problematische situatie met een object. Bijvoorbeeld wanneer sprake is van ernstig botsende belangen tussen wonen en bedrijvigheid. Objecten kunnen zo controversieel worden verklaard.
- De onderzoekscommissie adviseert in geval sprake is van controversiële objecten dat de politiek expliciet gevraagd wordt een standpunt in te nemen over wel of niet positief bestemmen in het nieuwe bestemmingsplan.
- In het onderzoek wordt geconstateerd dat bij de feitelijke handhaving bij Van den Hoogen BV (in elk geval) voor wat betreft het gebruik van de parkeerplaats niet consequent het gemeentelijke handhavingsbeleid is gevolgd. Het gaat om stallen van containers met banden en aanhangers. Hoewel meerdere keren recidive wordt geconstateerd wordt er nauwelijks handhavend opgetreden. Daarmee werd onrecht gedaan aan de beginselplicht tot handhaving. Op de naastgelegen parkeerplaats gold een agrarische bestemming en was een parkeervoorziening om die reden niet toegestaan. Het was logischer het terrein, waarop geparkeerd en gestald werd, naar aanleiding van de klachtenstroom ontoegankelijk te maken voor voertuigen. Hoewel het handhaven op de milieuwetgeving na de wetswijziging van 2011 ernstig bemoeilijkt werd, oordeelt de onderzoekscommissie dat onvoldoende andere rechtsmiddelen zijn uitgeprobeerd. De hoogte van de stapels banden had vanuit brandveiligheidsoverwegingen aanleiding moeten geven tot zorgen, zo wijst het onderzoek uit. In verschillende andere wetten zijn zorgplichtbeginselen opgenomen die het eigenaren of gebruikers van bouwwerken en terreinen verbieden gevaar voor derden op te leveren. Of een beroep op deze rechtsgronden uiteindelijk bij de rechter overeind zou zijn gebleven, valt nu niet te bepalen. Feit is wel dat deze rechtsmiddelen niet uitgeprobeerd zijn. Met deze juridische confrontatie tussen de gemeente en het bandenbedrijf zou het signaal afgegeven zijn dat het de gemeente er aan gelegen is alles in het werk te stellen om de veiligheid te waarborgen. De huidige gang van zaken heeft bij omwonenden het gevoel opgeroepen dat de gemeente laks heeft gehandeld. De onderzoekscommissie adviseert de gemeente in voorkomende gevallen nader te onderzoeken of alternatieve rechtsmiddelen kunnen worden aangewend om de onwenselijke situaties tegen te gaan. De juridische confrontatie hoeft daarbij, indachtig het algemene belang, niet geschuwd te worden.
- De onderzoekscommissie adviseert het Team Toezicht en Handhaving wanneer zich majeure veranderingen voordoen in het handhavingskader dit bestuurlijk te agenderen zodat de politieke eindverantwoordelijken in de gelegenheid gesteld worden ook daadwerkelijk invulling te geven aan die verantwoordelijkheid. Het is niet gezegd dat het gemeentebestuur anders gehandeld zou hebben wanneer ze systematisch geïnformeerd zou zijn geweest over de grote veranderingen in het toezichtskader. Maar door hen eerder en grondiger te informeren hadden ze wel politieke verantwoording kunnen afleggen over
bijvoorbeeld de keuze al dan niet gebruik te maken van alternatieve handhavingsmogelijkheden. Bovendien had Team Toezicht en Handhaving in dat geval voor zijn optreden bestuurlijke dekking gehad.

Het volledige rapport kunt u zien via https://someren.notubiz.nl/vergadering/371788/Commissie%20Ruimte%2017-05-2017.

Het rapport zal aan de orde komen in de commissievergadering van 17 mei en de raadsvergadering van 1 juni.