Doublecrash 1945 krijgt grootse herdenking
Die vond 75 jaar geleden - op 7 februari 1945 - plaats nabij de splitsing Veluwsedijk/Kokmeeuwenweg in Heusden, toen nog woeste grond.
De herdenking in het kader van het project Death Valley De Peel van Museum Klok & Peel Asten staat in het teken van '75 jaar bevrijding'.
Op de ramplocatie in Heusden werden op de late avond van 7 februari 1945 nagenoeg tegelijkertijd twee RAF-bommenwerpers van het Franse squadron 347 Tunisie door een Duitse nachtjager uit de lucht geschoten. Beide bommenwerpers waren na een afgeblazen oorlogsmissie op de terugweg naar Engeland met hun bommenlast nog aan boord. Beide toestellen verongelukten.
Bij deze ramp waren twee vliegtuigbemanningen van zeven Franse luchtmachtsoldaten betrokken. Van de veertien 'piloten' vonden er negen de dood (zes van de NA260, drie van de NA197). De overige vijf overleefden de rampnacht. Voor de berging waren geallieerde troepen verantwoordelijk, die op dat moment in de Peel actief waren vanwege mijnopruiming.
Het eerste toestel (NA260) desintegreerde in de lucht. De exacte plek waar de wrakstukken neerkwamen is niet bekend. Er zijn aanwijzingen dat het in de Veluwepeel was. Maar er zijn ook aanwijzingen dat het vliegtuig richting Weerter Bos neerstortte.
Het tweede toestel (NA197) explodeerde bij de crash vlak achter boerderij Frans Maas. Op die locatie komt nu een monument voor de slachtoffers van beide vliegtuigen te staan.
Op de avond van de ramp namen bewoners van de Astense Veluwepeel oorlogsgeweld in de lucht waar, maar niemand had in de gaten dat er twee bommenwerpers tegelijk uit de lucht werden geschoten. Mogelijk kwam dat doordat de eerste bommenwerper op een afgelegen locatie neerkwam en er geen melding van werd gemaakt.
Mede daardoor heeft bijna zeventig jaar lang niemand geweten van de zes dodelijke slachtoffers van de NA260. Alle aandacht ging uit naar de gesneuvelde bemanningsleden van de NA197; de in allerijl naar Eindhoven gebrachte slachtoffers van de NA260 bleven onder de radar. Dat bleef zo tot 2012. In dat jaar meldde zich bij het RHCe in Eindhoven Geneviève Bordier uit Frankrijk. Deze dochter van Maurice Bordier, een van de bemanningsleden van de NA260, was na een jarenlange speurtocht tot de ontdekking gekomen dat haar vader in de Veluwepeel onder Asten moest zijn verongelukt. De toenmalige streekarchivaris Hans van de Laarschot vond in het RHCe-archief officiële stukken die haar overtuiging ondersteunden.
Van de Laarschot was de eerste die over de Dubbelcrash publiceerde; latere onderzoekers vulden het verhaal stukje bij beetje aan. Met het oog op het herdenkingsjaar 2019 werd het onderzoek steeds meer geïntensiveerd. Niet alleen in archieven en met persoonlijke contacten, ook met veldwerk. De onderzoeksresultaten zijn intussen zo betrouwbaar dat het verhaal van de mysterieuze dubbelcrash naar waarheid in de Peellandse oorlogsgeschiedenis kan worden bijgeschreven. Dat gaat nu op 7 februari gebeuren.
In Asten is een werkgroep al bijna een jaar bezig met de voorbereiding. De herdenking zal plaatsvinden in aanwezigheid van 15 tot 20 Franse nabestaanden van gesneuvelde piloten van beide gecrashte vliegtuigen. Geneviève Bordier en haar dochter Nelly zijn eregasten. Verder worden Franse, Engelse en Nederlandse luchtmachtautoriteiten verwacht, alsmede zware delegaties van het provinciebestuur, het gemeentebestuur en het regionale Innovatiehuis De Peel. De herdenking zal mede in het teken staan van internationale vrede en veiligheid anno nu.
De organiserende werkgroep bestaat in oorsprong uit lokale en regionale Dubbelcrash-onderzoekers en heeft gaande de rit de zeer gewaardeerde steun en hulp gekregen van de gemeente Asten, Museum Klok & Peel (project Death Valley De Peel), de Rotary Deurne, Asten, Someren en de Rotary Helmond alsmede van enkele particuliere begunstigers.
In gezamenlijkheid is een herdenkingsprogramma in de steigers gezet, dat begint met de ontvangst van de buitenlandse gasten op donderdag 6 februari. Het programma concentreert zich op 7 februari 2020.
Die dag is er in Museum Klok & Peel voor genodigden een ontvangst met eenvoudige lunch en een officieel gedeelte met toespraken in de Oranjerie. Daar zal ook het boek 'DoubleCrash, een oorlogsmysterie in de Peel' worden gepresenteerd, geschreven door Piet Snijders.
Daarna volgt vervoer per bus naar de crashlocatie Veluwsedijk/Kokmeeuwenweg, waar vanaf 15.00 uur het publiek toegankelijke tweede deel van de officiële herdenking plaatsvindt. Ook hier zijn toespraken. Er wordt een blijvend kunstwerk/monument onthuld van de Heusdense kunstenaar Theo van Dam. Verder op locatie: een vendelgroet door het gilde Sint Joris, bloemenhulde door kinderen van de Heusdense Antonius-basisschool en kranslegging, muzikaal eerbetoon en - als de weersomstandigheden het toelaten - een fly-by door de luchtmacht.
Na het tweede officiële gedeelte worden de genodigden teruggebracht naar het Museum Klok & Peel. Het herdenkingsprogramma voor de buitenlandse gasten wordt op zaterdag 8 februari voortgezet met activiteiten naar keuze, die gefaciliteerd worden door de organisatoren.