Alzheimer Café Peelland hield op dinsdag 4 april een avond in ’t Kwartier in Asten. Het thema was ‘Leefstijl en dementie’.

Kun je met een gezonde leefstijl dementie voorkomen? Als we daar met zekerheid een bevestigend antwoord op konden geven, zou dat een wetenschappelijke doorbraak zijn. Die zekerheid is er dus niet. Wel kan gezegd worden dat een gezonde leefstijl de kans op dementie waarschijnlijk verkleint en dat een gezonde leefstijl de gevolgen van de ziekte gemakkelijker te dragen maakt.

BRAVO

Peter Bakens, geboren Astenaar, maar al jaren wonend in Den Haag, kwam graag naar het Alzheimer Café om over dit onderwerp te vertellen. Hij is oud-docent HBO-verzorging en publiceert regelmatig over het onderwerp dementie en leefstijl in het tijdschrift Denkbeeld. Hij had van gespreksleider Jac Huijsmans niet veel vragen of uitdaging nodig om uitgebreid verschillende facetten aan de orde te stellen.

Om het begrip leefstijl duidelijk te maken gebruikte hij het woord BRAVO als kapstok. De B staat voor Bewegen, de R voor niet-Roken, de A voor geen-Alcohol, de V voor gezonde Voeding en de O voor Ontspanning. Dit zijn zaken die voor veel mensen niet verrassend zullen zijn als basis voor een gezonde leefstijl, maar er is nog veel voorlichting nodig om iedereen hiervan te doordringen. Of en in welke mate deze vijf aspecten daadwerkelijk de kans op dementie verkleinen, is nog niet duidelijk, maar er wordt wereldwijd onderzoek naar gedaan.

Duidelijk is wel dat aandacht voor deze zaken ook het leven van mensen met dementie in bepaalde fases kan veraangenamen. Enkele voorbeelden die Bakens noemde: Een persoon met dementie kan op een gegeven moment zoveel moeite hebben met eten, dat hij/zij daarmee stopt. Door te zoeken naar een manier van eten die minder moeite kost, kan hij/zij wel eten en geeft dit minder problemen voor de persoon zelf en voor de mantelzorger/verzorger. Bewegen is een ander voorbeeld. Het is belangrijk om het lichaam ‘aan de gang’ te houden, maar beweging kan tegelijk ontspanning bieden, tenminste als een bij de persoon passende vorm gevonden kan worden.

Zwementie

Bakens vertelde over een project dat de naam zwementie kreeg, een samentrekking van zwemmen en dementie. Studenten van  zijn opleiding ging zwemmen samen met dementerenden. Het naar het zwembad gaan en het bassin instappen  was niet altijd gemakkelijk, maar eenmaal in het bad, zag je de dementerenden opfleuren. Het bleek dat sommigen na enige tijd zelfs beter ging lopen en dat ze er levensvreugde uithaalden.

Het gevoel nog iets te kunnen, gezien te worden, erbij te horen is voor elk mens belangrijk ook voor personen met dementie en daar kunnen activiteiten als bewegen (of zingen of spelen) in groepsverband toe bijdragen. Heel belangrijk dus om een activiteit te vinden die bij de persoon met dementie past.

Een bijkomend voordeel van een activiteit in groepsverband is, dat de mantelzorger een poosje ontlast is. Belangrijk, want, zo zei Bakens meerdere malen “Hij heeft het, maar zij lijdt eronder”. (De persoon met dementie heeft de ziekte, maar de mantelzorger lijdt eronder; en waar hij staat kan ook zij gelezen worden en omgekeerd). De mantelzorger ontlasten is van groot belang om het vol te kunnen houden.  

Andere aspecten

Verschillende andere aspecten werden door Bakens, door Jac of door mensen in de zaal aan de orde gesteld. Zo werd er gewezen op het belang van fysieke balans en de aandacht voor valpreventie om vallen te voorkomen  en het bestaan van ondergoed “met airbag” (Wolk heup-airbag) om de schade van een val te beperken. Het belang van de balans in dag- en nachtritme werd besproken en de gevolgen van desoriëntatie, bijvoorbeeld in het verkeer, en mogelijke hulpmiddelen op dat terrein. Ook kwam aan de orde dat er tijdens het verloop van het ziekteproces moeilijke momenten komen: De persoon met dementie kan de ziekte ontkennen en hulp weigeren. Ook moeilijk: je moet vertellen dat autorijden niet meer kan. Of dat het thuis echt niet meer kan en dat het verpleeghuis in beeld komt. Of de communicatie met een instantie verloopt niet goed. Soms zit de pijn bij de persoon met dementie, soms bij de naaste en soms bij allebei.

Tijdig problemen en mogelijke scenario’s bespreken kan ellende voorkomen, waarbij een goede relatie met huisarts, verpleegkundige en casemanager veel kan helpen.

Bakens eindigde met enkele positieve opmerkingen: Vergeetachtigheid hoort bij het ouder worden. Zoals het lichaam hier en daar wat minder soepel functioneert, is dat ook met het brein. Dat hoeft niet op dementie te duiden. En: personen met dementie kunnen best een aangenaam leven leiden.

Zoals gebruikelijk bij het Alzheimer Café waren er dankwoorden en bloemen voor de gastspreker en bloemen voor twee verraste gasten onder applaus van de ruim vijftig aanwezigen.

Alzheimer Café Peelland 2 mei

Op dinsdag 2 mei is het volgende Alzheimer Café. Het thema is dan 'Wat kan het alledaagse leven met dementie gemakkelijker maken'.

Eenmaal geconfronteerd met het besef dat je lijdt aan dementie, is het voor veel mensen en hun partners/omgeving moeilijk om daar mee om te gaan. Hoe kun je het verdere leven toch zo aangenaam mogelijk maken? Welke raad kun je hen meegeven? Raad geven is één, er dagelijks invulling aan geven is moeilijker. Hoe breng je de raadgevingen zo goed mogelijk in praktijk?

Deze en andere vragen komen uitgebreid aan de orde in het gesprek dat gespreksleider Jac Huijsmans heeft met casemanager dementie Susanne van Dijk van Savant.

In het gesprek wordt het thema bekeken vanuit het perspectief van de persoon met dementie, van de directe mantelzorger(s) en van de omgeving.

Het Alzheimer Café Peelland vindt plaats in ’t Kwartier, Kerkstraat 10 in Asten.

Het café is bedoeld voor mensen met dementie, hun naasten en belangstellenden uit Asten, Deurne en Someren en is van 19.30 tot 21.00 uur. Inloop vanaf 19.00 uur.