Burgemeester Anke van Extel-van Katwijk kreeg op zondagmiddag 19 november het eerste exemplaar aangeboden van het kijk- en leesboek ‘Noord-Brabant en Limburg in 1906’, ondertitel: ‘De beroemde prentbriefkaarten van Berkers Verbunt’.

Dat gebeurde in een bomvolle Oranjerie van Museum Klok & Peel in Asten tijdens een boekpresentatie door Uitgeverij Pictures Publishers en de auteurs Jac Biemans, Frans van Lierop, Johan Pullens en Jan Spoorenberg.  

De in heemkundige kringen vermaarde prentbriefkaarten van Kunsthandel Berkers Verbunt zijn initiatief geweest van de Astense boekhandelaar en drukker Adrianus (Janus) Berkers met zijn compagnon Aloïsius Verbunt. In 1906 - in een tijd dat fotografie nog bijzonder was - nam dit tweetal zich voor meer dan 1 miljoen prentbriefkaarten met dorps- en stadsgezichten van Noord-Brabant en Limburg op de markt te brengen.  

Tinto-novum

Ze stuurden fotografen op pad die binnen het jaar in totaal tachtig dorpen en steden aandeden om markante gebouwen, straten en mensen op de gevoelige plaat vast te leggen. Onder hen mogelijk de Astense fotograaf L.J. Coolen en Janus Berkers zelf. Met zekerheid was de Amsterdammer A. Vogt een van de fotografen.

De prentbriefkaarten, altijd scherpe opnamen en vervaardigd met de bijzondere ‘tinto-novum’-druktechniek, geven een schitterend beeld van het nog weinig jachtige dorps- en stadsleven anno 1906. In totaal verschenen er 675 genummerde prentbriefkaarten bij Berkers Verbunt.

Verkoop

Dat bedrijf heeft overigens niet lang bestaan. Drukker Janus Berkers had een goede klant aan de bekende firma Bluijssen. Het faillissement van dat bedrijf in 1907 speelde een rol bij de beëindiging van zijn eigen zaak. Janus Berkers verkocht zijn drukkerij aan P.J. Schriks en emigreerde in 1910 met zijn gezin naar de Amerikaanse staat Wisconsin, waar hij een sierteeltbedrijf begon. Wat bleef waren de prentbriefkaarten. Die kregen in de daaropvolgende decennia een grote verzamelaarswaarde vanwege hun kwaliteit en het ‘bevroren’ tijdsbeeld dat erop te zien is.

In het boek ‘Noord-Brabant en Limburg in 1906’ is de unieke collectie - bijeen gebracht door Frans van Lierop - voor het eerst gebundeld. Ook wijlen Henk Berkers, net als zijn oudoom Janus boekhandelaar in Asten, speurde decennialang om een verzameling compleet te krijgen. Tijdens de presentatie vertelden Van Lierop en Biemans over de geschiedenis van Berkers-Verbunt, de opkomst van de prentbriefkaart en het wel en wee van het boekproject; namens de Stichting HEBEAS verzorgde Sandu Niessen een korte presentatie.

Expositie

Directeur Frans Eliëns van Museum Klok & Peel - in stijl optredend als dorpsomroeper - kondigde alvast aan dat Museum Klok & Peel in het voorjaar 2024 een tijdelijke expositie gaat wijden aan de prentbriefkaarten van Berkers-Verbunt.  

Noord-Brabant en Limburg in 1906. Uitvoering: hardcover, formaat 320×240 mm, 416 pagina’s, full colour, rijk geïllustreerd. Prijs: € 39,95.

Het boek is verkrijgbaar bij de receptie van Museum Klok & Peel; ook te bestellen via https://www.picturespublishers.nl/product/noord-brabant-en-limburg-in-1906/.  

Foto: Feike de Keijzer